SAVUNMA SANAYİİNDE - MSB ÜRETİM İZİN BELGESİ (ÜİB)- PROJE YÖNETİMİ / KONFİGÜRASYON YÖNETİMİ -ÜİB/PRJ/2025-09
- Orhan Baba
- 21 Oca
- 4 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 23 Şub
Savunma Sanayiinde/ Üretim İzin Belgesi kapsamında Proje Yönetiminde; Konfigürasyon yönetimi AS 9100 standardı, kuruluşların konfigürasyon yönetimi ile ilgili bir prosesi planlamalarını, uygulamalarını ve kontrol etmelerini talep etmektedir. Bu proses kuruluşun ürün ve hizmetlerine uygun olmalı, fiziksel ve fonksiyonel özelliklerin ürün yaşam döngüsü boyunca tanımlanmasına ve kontrolüne imkan sağlamalıdır (AS 9100:2016).
Konfigürasyon bir ürünün, ürün konfigürasyon bilgilerinde tarif edilen, birbiriyle ilişkili fonksiyonel ve fiziksel özellikleridir. Konfigürasyon yönetimi konfigürasyon faaliyetlerini yönlendirmek ve kontrol etmek için yapılan koordineli faaliyetler olarak tanımlanır.
Konfigürasyon yönetimi genellikle bir ürünün yaşam döngüsü boyunca, o ürünün ve ürün konfigürasyon bilgilerinin kontrolünü sağlayan ve devam ettiren teknik faaliyetler ve organizasyon faaliyetleri üzerine odaklanır (ISO 10007, 2017). Xu vd. (2013), konfigürasyon yönetimini bir konfigürasyon kaleminin teknik ve idari yönlerine uygulanan bir yönetim disiplini olarak tanımlamıştır. Bu disiplin tasarım, üretim ve satış sonrası destek dahil ürün yaşam döngüsünün tamamına uygulanır ve bu açıdan yaşam döngüsü yönetiminin entegre bir parçasıdır.
Konfigürasyon yönetimi prensipleri sektör tarafından kabul görmüş temel esaslara ve uygulamalara dayanmaktadır. Bu şekilde:
- Ürünlerin fonsiyonel, performans ve fiziksel özelliklerinin düzenli bir biçimde oluşturulması, dokümante edilmesi ve sürdürülmesi,
- Özelliklerde meydana gelen değişikliklerin yönetilmesi,
- Ürün geliştirme, fabrikasyon, üretim, kullanım, bakım, satınalma ve bertaraf için gerekli olan doğru bilgiye erişimin sağlanması hedeflenmektedir (ANSI/EIA-649, 1998).
Ürün tipi ve yaşam döngüsündeki yerine bakılmaksızın ürünle ilgili her değişiklik, sistematik ve ölçülebilir bir süreç kullanılarak yürütülmelidir. Bu süreç, değişiklik ihtiyacının belirlenmesinden, değişiklik etkilerinin dokümante edilmesine, teklif edilen değişikliğin koordine edilmesine (onaylama ya da reddetme), onaylanan değişikliğin ürüne ve ilgili dokümanlara uygulanmasına ve ürün tanımının uygunluğunun doğrulanmasına kadar sürer. Buna ek olarak temel konfigürasyonda meydana gelen değişikliklerin tanımlanması, dokümante edilmesi, onaylanması ve uygulanması bu çerçevede ele alınır.
Temel konfigürasyonun görsel açıklaması Şekil 3.13 aracılığı ile verilmektedir (ANSI/EIA-649, 1998).
Konfigürasyon yönetimi aşamaları ve bu aşamalara ait bazı kritik faaliyetler şunlardır (ANSI-EIA- 649, 1998):
• Konfigürasyon yönetimi planlaması (seçim, özelleştirme, rehberlik, değerlendirme):
o Uygulama ortamının belirlenmesi
o Araç, teknik ve yöntemlerin seçilmesi o Uygulama planlanması
o Kuruluş proseslerine entegrasyon
o Prosedürlerin hazırlanması, eğitimler, performans ölçümü
• Konfigürasyonun tanımlanması (özellikler, tanımlayıcılar, temel çizgiler):
o Ürün yapısı ve alt parçaların belirlenmesi
o Her bir parça için eşsiz bir numara belirlenmesi
o Konfigürasyon doküman türleri ve formatlarının seçilmesi
Konfigürasyon dokümantasyonu gözden geçirilmesi ve koordinasyonu, gerekli ise müşteri onayı alınması
o Serbest bırakma prosesinin oluşturulması (Konfigürasyon dokümanlarının serbest bırakılması ve kullanım onayı)
o İç tasarım kontrolü ve gerekli ise müşteri konfigürasyon değişiklik yönetimi için temel konfigürasyon dokümantasyonu
o Seri ya da lot numaralarının verilmesi
o Ürünlerin bu tanımlayıcılarla işaretlenmesi ya da etiketlenmesi
o Ürün, konfigürasyon verileri ve ilişkili veriler arasında korelasyon sağlanması
• Konfigürasyon değişiklik yönetimi:
o Değişiklik ihtiyacının belirlenmesi
o Her bir değişiklik talebinin dokümante edilmesi ve tanımlanması
o Her bir değişiklik talebinin etkilenen bölüm sorumluları ile değerlendirilmesi
o Talebin açıklığa kavuşturulması ve verimlilikten emin olunması
Gerekli onayların alınması
o Uygulama planının oluşturulması
o Değişikliğin uygulanması ve ürünün, dokümantasyonun, operasyon ve bakım bilgisinin yeniden tutarlılığı sağladığından emin olunması o Hizmet ve eğitimlerin verilmesi
• Konfigürasyon durumu sorumluluğu:
o Bilgi gereksinimlerinin belirlenmesi ve özelleştirilmesi o Bilgi sistemine aktarımın yapılması
o Aşağıdaki konularda bilgi edinme ve raporlama: Ø
Ürün konfigürasyon durumu Ø
Konfigürasyon dokümantasyonu Ø
Mevcut temel çizgisi Ø
Tarihçede yer alan temel çizgileri Ø
Değişiklik istekleri
Değişiklik teklifleri Ø
Değişiklik bildirimleri Ø
Değişiklikler Ø
Garanti verileri, tarihçesi Ø
Bakım süreci ile uygulanacak değişiklikler Ø
Konfigürasyon doğrulama ve denetim durumu, işlem maddelerinin kapatılması
o Muhtelif kullanıcıların ihtiyaçlarına yönelik verinin mevcudiyeti ve kullanılabilirliğinin sağlanması
• Konfigürasyonun doğrulanması ve denetimi (performans doğrulama ve tutarlılık):
o Sürecin normal akışında ürünün doğrulanması
o Üretim modifikasyon bilgisi ile onaylı konfigürasyon bilgisinin aynı olduğunun doğrulanması
o Gerekirse yazılı, formal denetim yapılması
o Performans gereksinimlerinin, test planları, sonuçlarının gözden geçirilmesi, ürünün belirlenen, garanti edilen ve sunulan performansı verdiği ile ilgili diğer nesnel kanıtların temini.
o Ürün ve tasarım bilgisinin fiziksel denetimi, kabul edilebilir uygulama ile tutarlılık, doğruluk ve uygunluğun sağlanması
o Farklılıkların ve işlem maddelerinin belirlenmesi ve kayıt edilmesi
o İşlem maddelerinin takibi ve kapatılması
• Dijital verinin konfigürasyon yönetimi (Veri bütünlüğünün sağlanması): o Tanımlama kurallarının doküman ve dosyalara aktarılması
o Veri arşivleme ve değişiklik yönetimi için veri durumu esaslı kurumsal kuralların kullanılması
o Veri – ürün ilişkisinin sağlanması o Versiyon kontrolünün uygulanması
o Güvenilir şekilde veri aktarımının yapılması,
Kontrollü erişim sağlanması Bu süreçlerin tamamlanması ardından hayat geçen yeni konfigürasyon temel çizgisine (Şekil 3.14) erişilmiş olur. Şekil 3.15’te ise ABD’de kullanılan askeri standart MIL-HDBK-61A’da tanımlanan model görülmektedir. Müller (2013), Almanya’da bakım tamir organizasyonları açısından konfigürasyon yönetimini incelediği çalışmasının sonucunda karmaşık sistemler altında çok sayıda bakım onarım faaliyeti gerçekleştiğine değinmiş ve tüm bu sistemlerin konfigürasyonunu yönetmenin ve izlemenin ne denli zor bir işlem olduğunu tespit etmiştir. Bu çalışmasında etkin bir konfigürasyon yönetimi için veri yönetim çözümlerinin gerekli olduğuna vurgu yapmıştır.
Konfigürasyon yönetimi savunma ve havacılık sektörü için zorlu bir konudur. Geliştirilen ürünler çoğunlukla büyük sayılarda komponent, alt montaj içerir ve oldukça karmaşıktırlar. Sektör firmaları düzenleyici kurumlar denetiminde çalışmakta ve müşteri gereksinimlerini karşılamak için yoğun personel istihdamı yapmaktadırlar. Müşteri isteklerine uygun ürün teslim etmek ve maliyet açısından verimli bir biçimde üretim takvimini yürütmek ve ürün kalitesini temin etmek için sektörde konfigürasyon yönetimi uygulanmak durumundadır (Xu vd., 2013).
Yorumlar